عود در شمال امریکا

فرهنگ آمریکای شمالی غنی از سنت سوزاندن گیاهان خوشبو است، اما به‌ندرت از آن با عنوان سنت عود یاد می‌شود. بااینکه گروه‌های مختلفی در سراسر ایالت متحدهٔ امروزی، کانادا و مکزیک وجود دارد که به زبان‌های مختلف صحبت می‌کنند، اما سنت‌های مشترکی دارند. یکی از آن‌ها سوزاندن گیاهان مختلف یا چوب‌های دودزا در مراسم تطهیر است. همه می‌دانیم که سوزاندن تنباکو از سرخپوستان آغاز شد، اما شمن و شفادهندگان نیز از دود دسته‌ای از ساج‌های بیابانی یا ساج سفید و گیاهان دیگر برای تطهیر اشخاص، اشیا و مکان‌ها استفاده می‌کردند. این دستهٔ گیاهان «چوب‌های دودزا» نام دارند‌ و نام‌گذاری به این دلیل است که اگر قسمت‌های سوخته بر روی سطحی مثل پوست مالیده شود اثر سیاهی بجا می‌گذارد.

از ترکیبات رایج چوب‌های دودزا ساج، درمنه و همچنین علف شیرین و تنباکو است؛ و هرکدام در سنت شمنی شمال آمریکا استفاده‌های خاصی دارد، اما یکی از افراد ارشد کلیسا از قوم کری اهمیت این گیاه را این‌طور نشان می‌دهد که:
«در هرجایی از آمریکای شمالی که بروید یکی از این گیاهان مقدس رشد خواهد کرد.»

سرخپوستان از عود یا چوب‌های دودزا در مراسم‌های مذهبی مانند رقص پیروزی و همچنین برای تطهیر اشخاص هنگام ورود به اقامتگاه (مانند خیمهٔ سرخپوستان) که مراسم و تشریفات مذهبی در آن انجام می‌شود استفاده می‌کنند.

بوی خوش در همهٔ زمان‌ها، در سرتاسر جهان و در هر فرهنگی انسان‌ها را خوشحال می‌کند، (ظاهراً) بیماری‌ها را درمان می‌کند، به آرام کردن ذهن و اعصاب کمک می‌کند، به آرام کردن شخص بعد از یک روز کاری دشوار کمک می‌کند. قدرت ناشی از سوزاندن عود در گذشته و اکنون توسط اشخاص مذهبی و افراد عادی تحسین‌شده است. به حدی که در کتاب‌های مقدس بزرگ‌ترین ادیان دنیا مانند مسیحیت و آیین هندو نیز راه‌یافته است.

لیست ترکیبات رایج عود که در این مقاله آورده شده به شرح زیر است:
چوب صندل، مر، کندر، صمغ بنزوئین
نعناع هندی، رزین کوپال، خون سیاووشان، ساج
جاوشیر، چوب سدر، علف شیرین، میخک
آگاروود، گل سرخ، مصطکی و غیره

اما این فقط لیست کوتاهی از ترکیبات رایج و با دسترسی آسان است. عود را می‌توان با هر چیزی که هنگام سوختن بوی خوبی ایجاد می‌کند تهیه کرد؛ و برخی از ترکیبات آن- هم ازنظر طبیعی یا به خاطر بهره‌برداری بیش‌ازحد انسان‌ها- بسیار کمیاب و همچنین گران است. به‌عنوان‌مثال «کیارا» صمغ آگاروود است که در سنت ساخت عود ژاپن بسیار گران‌قیمت است. هر گرم کیارای نامرغوب حدوداً 20000 ین یا 180 دلار قیمت دارد و قیمت نوع مرغوب آن دو برابر است. علت آن است که درخت آگاروود بیش‌ازحد مورد بهره‌برداری قرارگرفته و تعداد کمی از آن برای تولید عود رزین باکیفیت باقی‌مانده است. به همین علت است که هنر گرامیداشت عود در ژاپن به‌اندازهٔ مراسم چای یا گل‌آرایی رایج نیست.

به‌هرحال، دنیای عود دنیایی خوشبو و شگفت‌انگیز برای کشف‌کردن است. بو یکی از قوی‌ترین حس‌های انسان است و افرادی که حس بویایی خود را ازدست‌داده‌اند درمقایسه با افراد نابینا و ناشنوا بدترین افسردگی را تجربه خواهند کرد. سوزاندن عود روشی برای قدردانی از جهان به شکلی منحصربه‌فرد (احساس کردن بوی سرزمین‌های دور با روشن کردن چوب کوچک، عود رزین یا مخروط گیاهان) است. می‌توانید به سیاحت شگفت‌انگیز بویایی در خانه‌تان ادامه دهید. سفربه‌خیر!