عود در خاورمیانه
خاورمیانهٔ امروزی زادگاه عود است. نخستین سابقۀ استفاده از عود و سوزاندن آن به سرزمین مومیاییها و رود نیل یعنی مصر باستان برمیگردد. بااینکه این دوره مربوط به زمانهای بسیار دوری در تاریخ است و اطلاع از روش کار مصریان باستان در تهیهٔ عود مشکل است، بااینحال اطلاعات مکتوبی در اینباره وجود دارد و همچنین میتوان تخمینی علمی و اصولی داشت. ازآنجاییکه در قدیم مواد محلی به دلیل دسترسی آسان برای تهیهٔ عود مورد ترجیح بود؛ دانشمندان بر این باورند که مصریان باستان از ترکیباتی همچون خارشتر، پاپیروس و عسل برای تهیۀ عود استفاده میکردند. آنها همچنین در اوایل دوران مسیحیت از مصطکی که از درخت مصطکی تهیه میشود و همچنین رزین تهیه شده از میوههایی همچون خرما و کشمش استفاده میکردند تا عود چسبندگی موردنظر را برای شکلدهی داشته باشد.
بر اساس مدارک موثق بارگاه فرعون، مقدار زیادی از ترکیبات گرانقیمت عود شامل ادویه و مواد وارداتی بوده است. از آنجایی که چوبهای خوشبو بهاندازهٔ کافی در مصر وجود نداشت، مثلاً فرعونها مأموران دادوستد را برای گرفتن چوب سدر معطر به خاور نزدیک یعنی لبنان امروزی میفرستادند. نویسندگان یونانی و پلوتارکِ تاریخنویس نوشتهاند مصریان باستان صبحها کندر میسوزاندند، در وسط روز مر و عصرها «کاپت» یا «کایفی» که نوعی عود ساختهشده از ترکیبات مختلفی بود را میسوزاندند. خدایان مخصوص مصر با انواع مخصوصی از عود مرتبط بودند؛ مثلاً خدای هاتور با مر. کندر و مر هم وارداتی بودند چون به میزان موردنیاز برای کشیشها و دیگر مصرفکنندگان در مصر وجود نداشت. مصریان همچنین دارچین، سنا و باریجه را وارد کرده و استفاده میکردند. عود با آسیاب کردن مواد اولیه و ریختن در زغالسنگ داغ شده یا شکل دادن بهصورت گلولههای کوچک با استفاده از ترکیبات صمغی (مانند رزین یا خرما) تهیه و سپس سوزانده میشد. بهعلاوه عود رزین غالباً از ترکیبات رایج بسیاری از عطرهای آن دوره بوده است.
در عصر جدید «باخامور» یا «بخور» در بین مسلمانان بهعنوان تشریفات مهماننوازی استفاده میشود و غالباً در آتشدانی بانام «مبخر» سوزانده میشود. در این روش هنگامیکه مهمان به دیدار کسی میرود، میزبان ترکیبی از کندر، چوب صندل و روغنهای طبیعی را درون مبخر سوزانده و از مقابل مهمانها به نشانهٔ خوشآمدگویی و پذیرش عبور میدهد. این کار معمولاً در مجلسهای مشابه (همایش یا انجمن) نیز انجام میشود. بیشک اهمیت کندر و مر را در مسیحیان باستان به خاطر دارید؛ زمانیکه 3 جادوگر یا مجوس هدایایی از طلا، کندر و مر را برای بزرگداشت تولد عیسی هدیه آوردند. در حقیقت عود بخشی از آیین نیایش یهودیان در سالها پیش بوده است، چون راه تجاری خاورمیانه از منطقهٔ آنها عبور میکرد؛ و بر اساس مطالعات استنشاق بوی روغن کندر استرس، ضربان قلب و فشارخون را کاهش میدهد.
بدون دیدگاه